Dat de axolotl in games als Minecraft en Fortnight is opgedoken heeft vast bijgedragen aan zijn toenemende bekendheid.
Wat is een axolotl?
We hebben het hier over een salamander met een bijzonder uiterlijk. Andere salamandersoorten ondergaan als ze opgroeien een gedaantewisseling. Hun uiterlijk verandert van een larve in dat van een volwassen exemplaar. Dat noemen we metamorfose.
De axolotl kent geen metamorfose en heeft als volwassen dier nog steeds kenmerken van een larve. Hij lijkt daarom wel op een vis met pootjes. Opvallend zijn de opvallende rode kieuwen die uit zijn kop steken. Aan elke kant heeft hij er drie. Hiermee haalt hij zuurstof uit het water. Hij kan trouwens ook zuurstof door zijn huid opnemen en via zijn longen.
In het wild is de axolotl grijs of bruin van kleur. In gevangenschap komt hij ook in het wit voor. Hij kan tot 30 cm lang worden en heeft een rugvin langs zijn hele lichaam.
De axolotl behoort tot de amfibieën, net als andere salamandersoorten, padden en kikkers.
Hij wordt in het wild 10 tot 12 jaar oud, maar in gevangenschap mogelijk wel 25 jaar!
Waar komt de axolotl vandaan?
De axolotl is een exotisch diertje, dat in het wild alleen voorkomt in delen van Mexico.
Daar leven ze in diepe meren en blijven altijd in het water. Ze komen alleen even kort naar boven om adem te halen. Helaas is de axolotl nu een ernstig bedreigde diersoort, omdat hun oorspronkelijke leefgebied verdwenen is. De meren waarin ze leefden, zijn bijvoorbeeld drooggelegd om overstromingen in dat gebied te voorkomen.
Bedreigd
Omdat de axolotl een bedreigde diersoort is, valt het dier onder een internationaal verdrag dat verbiedt om de dieren de vangen en te verhandelen. Als je een axolotl koopt in de dierenwinkel moet je een verklaring tekenen over de herkomst van het dier. Die moet van een fokker afkomstig zijn en geboren in gevangenschap.
Huisvesting
Je houdt een axolotl in een aquarium. Dat moet ruim zijn. Met minimale afmetingen van 100 cm lang, 40 cm breed en 50 cm hoog. Maar groter is altijd beter.
De axolotl houdt van relatief koud water (12 tot 19 graden). Tot maximaal kamertemperatuur dus. Ze kunnen niet goed tegen warm water en kunnen daar zelfs dood van gaan! Zomers heb je een daarom een aquariumkoeler nodig. Het water moet diep genoeg zijn zodat de axolotl helemaal onder water kan.
Schoon water
De axolotl houdt ook van schoon water. Vervang elke week een deel van het water door vers water en om het dagelijks schoon te houden, is een waterfilter nodig in het aquarium.
Dat verversen moet voorzichtig gaan want axolotls kunnen niet goed tegen waterstroming. Ook het waterfilter mag niet te veel stroming veroorzaken. De axolotl is ook kieskeurig als het gaat om de samenstelling van het water. In leidingwater zit chloor, daar kan hij niet zo goed tegen, dat moet er eerst uit. Ook voor andere stoffen in het water als nitriet, nitraat en ammoniak is hij gevoelig. In de dierenwinkel kun je waterverbeteraar kopen en je moet regelmatig de waterkwaliteit testen.
Verstoppertje spelen
Hij heeft graag veel verstopplekjes om in te schuilen, want hij laat zich niet zo graag zien. Het is een schuw dier. Richt het aquarium in met planten, stenen, grotten en buizen als fijne schuilplekken.
Bodembedekking kan achterwege blijven. Grove of scherpe bodembedekking beschadigen zijn gevoelige fluweelzachte huid. Fijn zand of grind kan hij gaan eten en last van krijgen. Alleen gladde kiezels met steentjes van rond de 2 cm groot zijn eventueel geschikt.
In z’n uppie
Ten slotte kun je een axolotl het best alleen houden.
Hij kan niet bij andere vissen (die eet hij op), alleen met soortgenoten. Maar hierbij moet je wel opletten. Jonge axolotls kunnen elkaar bijten, dus ze zullen genoeg ruimte moeten hebben om elkaar te kunnen ontlopen. Maar het beste is om de dieren dan gescheiden te houden. Ook kunnen volwassen axolotls jongere axolotls opeten of elkaar als ze veel van grootte verschillen. Kannibalen dus!
Verzorging
Dagelijks moet de axolotl bekeken worden (het liefst zonder aan te raken, dit kan de huid van de axolotl beschadigen) om te zien of het dier gezond is. Ook moet de watertemperatuur gecontroleerd worden en moeten voedsel- en plantenresten weggehaald worden.
Eten en drinken
De axolotl eet vlees en je moet hem één keer per dag voeren. Hij heeft geen scherpe tanden en kan hiermee alleen zijn prooi vasthouden. De axolotl eet alleen prooien die in één keer in zijn bek passen. Prooien die de axolotl kan eten zijn bijvoorbeeld regenwormen, dode babymuizen, kleine visjes, muggenlarven, kattenvoer en waterinsecten. Deze koop je bij een dierenspecialzaak. Voer nooit dieren uit het wild, deze kunnen ziektes met zich meedragen.
Gefopt
En ook belangrijk: je moet de axolotl een beetje foppen door hem te laten denken dat zijn voer nog leeft, door het een beetje door het water te laten bewegen. Voer wat stil ligt merkt hij niet op. Hij jaagt op zicht. Hij hapt pas toe als het beweegt.
Een axolotl als huisdier?
Is een axolotl een leuk en geschikt huisdier? Daar mag je zelf even over nadenken aan de hand van onderstaande punten
- + Hij is prachtig en bijzonder om te zien
- + Je hoeft hem niet uit te laten
Maar...
- Je kunt niet met hem spelen
- Je kunt hem niet knuffelen
- Hij is nogal schuw en laat zich niet makkelijk zien, want hij verstopt zich graag.
- Je kunt hem beter niet oppakken, want hij heeft een gevoelige huid die makkelijk beschadigt
- Hij stelt hoge eisen aan de waterkwaliteit (hardheid, zuurgraad, temperatuur, versheid, stroomsnelheid), want anders wordt hij ziek.
- Hij kan wel 25 jaar oud worden. Als je al lang volwassen bent, leeft de axolotl nog steeds, en moet je nog steeds iedere dag voor hem zorgen. Past hij dan nog in je leven? Wie zorgt er voor hem in de vakanties?
Weetjes
- Wist je dat de axolotl een bedreigde diersoort is?
- Wist je dat de axolotl heel goed is in nietsdoen? Hij komt maar weinig in beweging, tenzij er iets te eten valt.
- Wist je dat een axolotl stress krijgt van plotselinge temperatuurveranderingen?
- Wist je dat axolotls niet allen hun kieuwen gebruiken om te ademen, maar ook hun huid en hun longen?
- Wist je dat de axolotl wel 100 tot 1000 eieren per keer legt?
- Wist je dat de axolotl ook wel ‘Mexicaanse wandelvis’ wordt genoemd? Maar vergis je niet, het is geen vis maar een amfibie.
- Wist je dat afgescheurde ledematen (een poot of een kieuw) weer opnieuw kunnen aangroeien?
- Wist je dat een axolotl veelvuldig wordt gebruikt in proefdieronderzoek? Er is veel onderzoek naar de manier hoe hij herstelt van verwondingen.
Links
Videofragment
Je kunt ook een leuk filmpje laten zien tijdens je spreekbeurt:
Quiz
Maak een mooie quiz voor op het digibord of schrijf de vragen op het schoolbord. Laat je klasgenoten de antwoorden op een blaadje schrijven met hun naam erboven. Dan kun je bij het nakijken van de antwoorden zien welke klasgenoten goed hebben opgelet bij jouw spreekbeurt!
